WYOBRAŹ SOBIE JAK TA piękna REPLIKA UDEKORUJE TWOJE WNĘTRZE.
WYOBRAŹ SOBIE PEŁNE PODZIWU I ZAZDROŚCI MINY TWOICH ZNAJOMYCH.
WYOBRAŹ SOBIE JAKĄ RADOŚĆ MOŻESZ SPRAWIĆ TAKIM PREZENTEM OBDAROWANEJ OSOBIE.
(1273)
Miecz nie jest naostrzony ani dostosowany do ostrzenia. Ostrze wykonane jest ze stali chromowanej.
Producent: PŁATNERZE HISZPAŃSCY
Materiał:
stal
DŁUGOŚĆ: 18cm
WAGA: 0,1 kg
PONIŻEJ KILKA niebanalnYCH FAKTÓW HISTORYCZNYCH:
Rapier jest bronią białą o długiej, prostej i obusiecznej klindze, dłuższą od szabli. Jego początki sięgają wczesnego renesansu, kiedy to zrodziła się potrzeba broni noszonej "na co dzień" przez mieszczan. Był najpopularniejszą bronią Europy Zachodniej od XVI do XVII wieku. Natomiast w Polsce był użytkowany głównie poprzez wojska autoramentu cudzoziemskiego (arkebuzerów, rajtarów, dragonów i muszkieterów).
Wbrew obiegowym opiniom jest on stosunkowo ciężką i powolną bronią (jego waga porównywalna jest do późnych mieczy jednoręcznych) – wymagał od posługującego się nim szermierza obfitej skuteczności fizycznej. Mimo, że początkowo na równi służył do cięć i sztychów (pchnięć), w drodze ewolucji jego znaczenie jako broni siecznej zanikło.
Za rapier należy uznać każdą jednoręczną broń białą posiadająca podkrzyże (ricasso) wraz z wolnym do niego dostępem od strony kosza, całkowitą oślą podkowę (pas d'ane), a także głownię przeznaczoną przede wszystkim do pchnięć.
Powyższa definicja jest oparta na kryterium funkcjonalności. Istnieje także inna, oparta na wyglądzie broni, podawana np. Poprzez Zdzisława Żygulskiego (powołuje się na Herberta Seitzem).
Historia
Wraz z końcem przeciętniewiecza pojawiła się potrzeba wynalezienia broni codziennej, noszonej poprzez mieszczan, będącej częścią garderoby. Głównym powodem była "moda" na pojedynki, które w głównej mierze odbywały się na miejscu i bez wcześniejszego przygotowania. Kolejną sprawą była możliwość zadawania pchnięć, co pozwalało na skrupulatne punktowanie słabych miejsc w opancerzeniu oraz walkę w śladowych pomieszczeniach (choć problem mogło stanowić samo wyciągnięcie broni).
Na podstawie badań broni wiemy, iż głownia rapiera miała długość około metra (z reguły nieco więcej), a cała broń ważyła około 1,2 kg (waga ta wahała się od pokaźniejszej na początku ery rapiera, do mniejszej u jej schyłku).
W czasach świetności rapiera (od około 1500 do 1680 roku) można wyróżnić trzy podstawowe okresy. W pierwszym był on cięższy i technologia walki równoważyła cięcia i zadawanie pchnięć. Była to przede wszystkim pierwsza połowa XVI wieku.
Kolejnym okresem były czasy Capo Ferro (koniec XVI wieku). Walka rapierem polegała typowo na zadawaniu pchnięć, choć możliwość cięć pozostała. Broń stała się bardziej kunsztowna, zdobna – jest to okres z którego wywodzi się obecny wizerunek rapiera. Zmieniło się również podejście do szermierki – stanowiła wtedy bardziej komponent obronny, sposób na pozyskanie czasu, niż przygotowania do ataku.
Ostatni okres (lata 1650-1680) zwany jest przejściowym, ze względu na zmianę technik tempa szermierczego z pojedynczego na podwójne (z czasem szybsze riposty wymusiły zmniejszenie się broni, równocześnie jeśli chodzi o wagę jak i długość – w efekcie powstały szpady).
Budowa
Rapier składa się z dwóch części – głowni i oprawy.
Na oprawę składają się kosz, rękojeść i głowica.
Głownia
Głownia rapiera to prosta i zaostrzona część broni służąca do zadawania i parowania ciosów. Ze względu na te dwie funkcje dzieli się ją na dwie części:
forte – znajdująca się bliżej rękojeści, bardziej masywna, przeznaczona do obrony i zbić
foible – cieńsza i delikatniejsza, służy do ataku
wytworzona jest z jednego fragmentu litego metalu. Akcentuje się na niej tang, czyli trzpień, przechodzący przez rękojeść, do którego przykręcona jest głowica.
wymiary głowni rapiera mieszczą się w zakresie: długość od 90 do 130 cm, szerokość u nasady od 4 (tylko w przypadkach, kiedy szeroka u nasady głownia raptownie zwęża się ku sztychowi) do 1,5 cm.
Przekrój głowni bywa romboidalny, soczewkowy, lub rzadziej płaski. Czasem występuje żebro, usztywniające głownię, prostopadłe do osi przekroju głowni.
staranne rozmiary i kształt głowni różnią się w zależności od typu rapiera. Przede wszystkim spotyka się rapiery z głownią długości około metra, o przekroju soczewkowym lub romboidalnym.
Długie, liczące 110-130 cm, zaopatrzone głównie w żebro rapiery włoskie, służyły na ogół do pchnięć i do scramaccioni (prędkiego cięcia na twarz), zadawanego specjalnie ku temu ukształtowanym, liściasto powiększonym sztychem. Nad wyraz często głownia była ażurowa – w strudzinach znajdują się okna, które czynią głownię lżejszą, a w dodatku przydają jej elegancji.
Dłuższe niż metr bywały z zasady tzw. Rapierów saksońskich, których klasyfikacja jako rapiery jest problematyczna – jako ciężka broń kawaleryjska bliższe są raczej koncerzom.
Oprawa
srebrny kosz rapiera z lat ok. 1580-1600
rękojeść – typowo drewniana, zwężająca się ku końcom. Czasem pokryta plecionką drucianą, karbowana, emaliowana lub obciągnięta skórą.
głowica – przykręcona do trzpienia, ma znaczenie konstrukcyjne (poprzez odkręcenie głowicy można rapier rozłożyć),, a także wyważa broń. Często zakończona niewielkim bolcem, posiadającym powiększyć obrażenia przy ciosie głowicą.
jelec – prostopadły do głowni i rękojeści pręt, czasem wygięty esowato. Przyozdobiony, czasem ograniczony do jednego, dolnego ramienia.
kabłąk – chroni dłoń trzymającą rękojeść. W niektórych rapierach nie występuje.
ośla podkowa (pas d'ane) – dwa wygięte pręty, obejmujące ricasso. Część ta ma za zadanie chronić przełożone poprzez jelce palce lub palec. Za nią początkuje się głownia
podkrzyże (ricasso) – tępa i nie profilowana część głowni na której spoczywa palec wskazujący.
obłęki – ośla podkowa, jelce i kabłąk są z reguły połączone trudnym systemem obłęków, posiadających za zadanie bronić dłoń. Czasem obłęki uzupełniane są o tarczki, albo wręcz zastępowane miseczką rapiera cup-hilt.
Typy koszy
Kosz "prosty" to najwcześniejsza forma kosza – składa się z jelca, oślej podkowy, jednego, ewentualnie dwóch poziomych obłęków, i (choć nie zawsze) kabłąka. W takie rękojeści często oprawiano głownie mieczowe, lub pośrednie między głowniami rapierowymi a mieczowymi. Podobny rapier, z tymzaopatrzony w kabłąk, nosi przy pasie szuler na obrazie Caravaggia pt. Powołanie św. Mateusza
Kosz obłękowy to z zasady spotykana forma, można powiedzieć – klasyczna. Jest to ponadto klasa najszersza – obejmuje szereg typów rapierów, których kosze oprócz jelca, pas d'ane i kabłąka posiadają jeszcze szereg różnych obłęków. Nie istnieje polskie nazewnictwo rozróżniające poszczególne obłęki w sposób jednoznaczny, dlatego komfortowe jest stosowanie słownictwa angielskiego w tym wypadku.
Wariacją rapiera obłękowego jest kosz z tarczkami (niem. Pappenheimer) – znowu, klasyfikacja tutaj nie jest ostra. Tarczki mogą przyjmować formę szczątkową, proszącą się o zaklasyfikowanie do rapierów obłękowych, mogą też być tak szerokie, że rapier w zasadzie przypomina rapier dzwonowy. Standardowa jest perforacja tarczek – być może w celu zmniejszenia wagi lub (co bardziej prawdopodobne) ważniejsza jest tutaj funkcja dekoratywna. Pappenheimery były najprawdopodobniej jedynymi rapierami używanymi na wojnie. Niejednokrotnie do takiego kosza doprawiano ciężkie głownie, pośrednie między głowniami rapiera a miecza, nie jest to jednak zasadą – czasem podobnie oprawiano głownie wręcz filigranowe, albo wyposażano lekkie rapiery obłękowe w nieznaczne tarczki. Z pappenheimerem w ręku zginął pod Lützen król Gustaw Adolf.
Chronologicznie ostatnim typem kosza jest kosz dzwonowy. Taka forma rapiera została wprowadzona w Hiszpanii albo we Włoszech w pierwszej połowie XVII wieku. Najpowszechniejsza stała się w Hiszpanii, gdzie rapierów dzwonowych stosowano nad wyraz długo, aż do początków XVIII wieku (w trakcie gdy wszędzie indziej rapier dawno już wyparty został przez szpadę). Nieco zdegenerowane formy rapiera dzwonowego przetrwały w Ameryce Łacińskiej aż do wieku XIX. Nieodłącznym towarzyszem rapiera dzwonowego jest lewak hiszpański. Jak żaden inny kosz, kosz dzwonowy ma formę raczej zrównoważoną i łatwą do wyróżnienia spomiędzy innych rapierów (aczkolwiek i tutaj występują sporadycznie formy przejściowe). W głównej mierze łączony był z jednym typem głowni – długiej, zwykle z żebrem, wyłącznie do pchnięcia. Występuje on w kilku wariacjach – z kabłąkiem, bez kabłąka, z kabłąkiem "wyciągniętym" z kosza, z jelcami, i wyjątkowo rzadko, bez jelców. Głowica, oprócz form powszechnie spotykanych w innych rapierach, przyjmuje czasem formę dla rapiera dzwonowego swoistą – spłaszczonej, grzybkowatej kuli"1.
1-Rapier [online]. Wikipedia: wolna encyklopedia, 2009-07-2 01:16Z [dostęp: 2009-08-25 05:43Z]. Przystępny w Internecie:http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rapier&oldid=17625457